Türkiye’nin ilk teknoloji izleme kuruluşu gözlemevi ve onun haklara saygılı internet için çalışan insanları ile tanışın. Ekip teknoloji firmalarının ürün, algoritma ve politikalarını izliyor, açıkları tespit edip sorumluluları hesap verebilir kılmak için adımlar atıyor.
neden bir aradalar?
Hepimiz dijitali az veya çok hayatlarımızın parçası yapmış durumdayız. Peki fiziksel olarak var olduğumuz yaşama paralel bir gerçeklik üreten bu dünyada ne kadar güvendeyiz? Ya da güvende olmanın tam olarak neye karşılık geldiğiyle ne kadar ilgiliyiz?
İnternete bıraktığımız bilgiler, her türlü mahrem konuyu içerebilir, diyor Handan Uslu. Arama motorlarında ruh halimizi, hastalıklarımızı, ilgilendiğimiz kişileri arayabiliriz. Instagram’a giriş çıkış saatimizden bile uyku bozukluklarımız, ruhsal durumumuzla ilgili çıkarımlar yapılabilir.
gözlemevi topluluğunu bir araya getiren isim olan Handan, bir teknolojist, yönetmen ve aktivist. Bir dönem Google’ın Türkiye güvenlik departmanı sorumlusu olarak görev almış. Kendisi aynı zamanda Kadın Hakları Dijital Veri Platformunun da kurucu ismi.
İnternetin teknoloji firmaları için sınırsız oyun alanı sunduğu bir çağdayız. Piyasa değerleri, çoğu ülkenin ekonomik büyüklüğünü aşmış durumda olan bu firmaların güç ve etki alanları da giderek hükümetlerinkini andırıyor.
Handan’ı gözlemevi etrafında kendi topluluğunu oluşturmak için harekete geçiren de bu olmuş: Cambridge Analytica skandalı ve seçimleri etkileyen dezenformasyon kampanyalarının açık şekilde kanıtladığı üzere, dijitali yöneten firmalara hesap sorulmadığı takdirde, bunların demokrasi ve insan haklarına ciddi zararlar verme potansiyeli saklı duruyor. gözlemevi ekibi, verilerimizin ve dijitalde güvende olma halimizin korunması için geliştirilmesi gereken yasa, süreç ve organların peşinde araştırmalar yapıyor, raporlar hazırlıyor, eğitimler düzenliyor. Bu noktada yalnız devletlerin değil, firmaların da üzerine hatırı sayılır bir sorumluluk düştüğünün altını çiziyor Handan. Biz insanları haklarını savunmaları yolunda ihtiyaç duydukları tüm bilgi ve donanımla buluşturmayı hedfliyoruz. Herkesi, dijitalde varolurken ve kendilerini ifade ederken bilinçli kararlar vermeye, dijital haklar için savunuculuk yapmaya teşvik ediyoruz.
nasıl bir topluluk?
gözlemevi topluluğundakilerin bir araya getirdikleri üç güç var: Algoritmalara dair teknik bilgi, teknoloji ürünlerinin politika/uygulama stratejileri hakkında tecrübe ve insan hakları savunuculuğu deneyimi. Bu üç alandaki uzmanlık, teknolojinin topluma etkisini anlayıp dönüştürmeye aktarılıyor. Çalıştıkları alan henüz dünyada da yeni sayıldığı için araştırma yöntemlerini çoğunlukla kendileri geliştiriyorlar. Analizlerini yaparken farklı disiplinlerden faydalanıyorlar. Bunlar arasında mühendislik, sosyoloji, toplum politikaları ve matematik var.
İlk raporlarında internetin şiddet failleri ve şiddet uygulamak isteyen biri için neler sunduğu sorusunun peşine düşerek dijital dedektifliğe başlamışlar. Türkiye’deki seçimler sırasında farklı sosyal medya mecralarının seçim kampanyalarının sonuçlarını etkileyebilecek algoritmik manipülasyon tekniklerini nasıl kullandıklarını ortaya koymuşlar. Ekibin Sivil Düşün desteğiyle hayata geçmiş bir çalışmaları da var. Kadın kullanıcıların, internette kendilerini cinsiyetçi içeriklere karşı nasıl koruyabilecekleri konusunda bilgilenmeleri, karşılaştıkları içerikleri kendi başlarına değerlendirebilir hale gelmeleri için İnternette Toplumsal Cinsiyet Belgeseli üretmişler.
Siz de ekibin parçası olarak üretimlerine katkı sunabilirsiniz.